Nog even op internet voor het slapen gaan

    Niet alleen volwassenen, ook opgroeiende kinderen verschillen in de mate waarin zij zichzelf als ‘locus of control’ ervaren, een begrip uit de attributietheorie. In hoeverre heb je het gevoel zelf (ten dele) greep te hebben op wat er met je en rondom je gebeurt: hoe hoog of laag is je ‘perceived control’ . Hoog is hij bijvoorbeeld bij kinderen die weten wanneer ze wel en wanneer niet moeten toegeven aan iets wat ze graag willen doen of hebben. Ze kunnen hun eigen doen en laten afstemmen op de situatie waarin ze zich bevinden. Ze vinden het niet moeilijk om te erkennen dat iets is mislukt omdat ze er zelf met de pet naar hebben gegooid. Laag is hij bij kinderen die zich moeilijk kunnen beheersen, niet kunnen ophouden met iets wat ze graag doen, ook weten ze dat eigenlijk niet zouden moeten doorgaan. Oorzaak van succes of falen niet bij zichzelf zoeken. 

Amerikaanse onderzoekers hebben dit verschil in ‘perceived control’ gelegd naast het slaapgedrag van kinderen die voor het slapengaan op internet actief zijn. Zij volgden gedurende een week 547 kinderen tussen 7 en 9 jaar, uit verschillende milieus. De ouders hielden een dagboekje bij en vulden vragenlijsten in over temperament en persoonlijkheid van hun kind. De kinderen zelf droegen een horloge  waarmee hun bewegingen werden vastgelegd, evenals de hoeveelheid licht in hun omgeving en dat informatie opsloeg over wanneer en hoe laat de kinderen insliepen.

Zoals al eerder is vastgesteld: kinderen die van hun ouders niet voor het slapengaan in bed nog even met hun smartphone bezig mogen zijn vallen vroeger in slaap en slapen langer dan kinderen die dat wel mogen. Ook in dit onderzoek werd dit verschil vastgesteld. de kinderen sliepen gemiddeld 34 minuten eerder in en sliepen 23 minuten meer.

Het interessantste aan de resultaten was dat dit verschil vrijwel geheel op rekening kwam van de kinderen met een lage perceived control. Voor kinderen met een hoge perceived control maakte het niet uit of ze wel of niet nog een uurtje op internet bezig waren.

De mogelijke verklaring is dat het dus niet zo zeer gaat om het mediagebruik als zo danig, maar of een kind zelf weet wanneer het op moet houden, bijvoorbeeld omdat het slaperig wordt. Kinderen die zo’n ‘beheersing’ niet hebben moeten volgens de onderzoekers door hun ouders geholpen worden met duidelijke regels over wanneer en hoelang ze in bed nog online mogen zijn.

(Bron: Sierra Clifford e.a. Effortful Control Moderates the Relation Between Electronic-Media Use and Objective Sleep Indicators in Childhood. Psychological Science online 23 juni 2020)

(Deel II Hoofdstuk Zelfstandig worden Locus of control)