Overparenting

    ‘Overparenting’ is een begrip uit de opvoedingsadvies-praktijk. Het betekent dat ouders hun kinderen te weinig onafhankelijkheid-op-maat toestaan. De kinderen blijven dan zowel in emotioneel als sociaal opzicht te afhankelijk. Dat kan leiden tot bijvoorbeeld gedragsproblemen met leeftijdgenoten en luiheid wat betreft schoolwerk. Ook is geconstateerd dat er effecten op langere termijn kunnen zijn in de late adolescentie (18 25 jaar) zoals onzekerheid, zich in sociaal opzicht moeilijk aanpassen, neiging tot narcisme, alcohol en drugs. 

Er is minder onderzoek gedaan naar het ‘waarom’ van dit ouderlijk gedrag. In een recent artikel worden twee motieven onderscheiden voor dit  zo geheten ‘helicopter ouderschap’. De onzekere ouders en de perfectionistische ouders.

Onzekere ouders zijn bang ‘fouten’ te maken, hun kinderen te kort te doen, niet goed te beschermen. Kortom, geen goede ouders te zijn. Bij sommigen is dat terug te voeren op hun eigen jeugd waarin ze weinig steun van hun ouders kregen. Ze willen het beter doen. Maar hoe? Ze hebben geen voorbeeld van vroeger thuis. Er zijn ook ouders die sowieso onzeker in het leven staan, een laag zelfbeeld hebben. en denken dat ook hun ouderschap wel zal mislukken. Zulke overbezorgde ouders zijn ‘overparenting’ uit angst.

Van perfectionistische ouders schetsen de onderzoekers een heel ander beeld. Zij zijn er in het algemeen op uit hun leven zo perfect mogelijk te laten verlopen. Succes is een levensmotto. Ze hebben een zelfbeeld waar geen afbreuk aan mag worden gedaan. Ook niet door hun kinderen. Integendeel, alles wat met hen goed gaat straalt af op hun toch al positieve zelfbeeld. Hun kinderen moeten bijdragen aan hun gevoel van eigenwaarde. Dus mogen ze zo jong als ze zijn, niet falen.
Om dat te voorkomen wordt er bovenop gezeten om alles zo succesvol mogelijk te laten verlopen, op school, op het sportveld, in de omgang met leeftijdgenoten. Ouders dringen aan op activiteiten en bezit (kleren!) zonder zich af te vragen wat hun kind zelf graag zou willen, zou kunnen. Doordat hij of zij niet op eigen kracht al dat succes kan behalen, is overal hulp bij nodig. En dat geven ouders maar al te graag. Dat kan leiden tot onzekerheid, afhankelijkheid, weinig geloof in eigen kunnen en gemakzucht.

Volgens de onderzoekers is het belangrijk deze twee achterliggende motieven bij opvoedingsondersteuning goed uit elkaar te houden. 

(Bron:Chris Segrin e.a. Overparenting is associated with perfectionism in parents of young adults. Couple and Family Psychology: Research and Practice, 9, 3, 2020)

(Deel II Hoofdstuk zelfstandig worden; Hoofdstuk Thuis, Tussen ouders en kinderen)

 

(