Kleine ontwikkelingspsychologie

Roem en populariteit in Amerikaanse televisieshows

    Kinderen tussen tien en twaalf jaar zijn dol op televisieshows, reality zowel als fictie. Althans in Amerika. Hoe dat in Nederland ligt is niet bekend. Maar toch is een Amerikaans onderzoek in dit verband interessant.

Een werkgroep aan de universiteit van Californië ging uit van drie veronderstellingen: 

De ‘waarden’ die dit soort programma’s uitdragen weerspiegelen die van de heersende cultuur en schommelingen in de samenleving. Waarden die individualistisch dan wel socioaal van aard zijn. 

Zij beïnvloeden wat kinderen belangrijk gaan vinden. 

Gewapend met die ideeën en idealen gaan ze de adolescentie binnen.

De onderzoekers beoordeelden iedere tien jaar populaire programma’s die tussen 1967 en 2017 werden uitgezonden en konden daarin 16 ‘waarden’ onderscheiden, zoals beroemd worden, succes hebben, gemeenschapszin, wedijver, iets voor een ander over hebben, populair zijn enzovoort. Hoe vaak kwamen ze tot uiting?

Het eerste dat opviel was dat er grote schommelingen waren in de loop van die vijftig jaar.

Beroemd worden, bijvoorbeeld, stond bij het turven in 1967, 1987 en 1997 onderaan op de vijftiende plaats, was in 2007 nummer één en viel in 2017 terug naar plaats zes. In dat jaar – 2017 – vormden succes hebben, jezelf accepteren, het beeld dat anderen van je hebben, populariteit en ergens bij horen  de top vijf.

Ergens bij horen was nummer één in 1967, 1977 en 1997 (in 1987 nummer twee), maar maakte in 2007 een smak naar beneden naar plaats elf (dus tien plaatsen onder beroemd worden) en krabbelde weer omhoog naar vijf in 2017.

Er is iets met dat jaar 2007: aardig zijn, anderen helpen – in 1967 en 1997 op plaats twee – stonden op plaats twaalf.

Voor de relatief lage plaats voor ‘beroemd worden ‘en alles wat daarbij hoort in 2017 vergeleken met 2007 geven de onderzoekers als mogelijke oorzaak de sociale media die in de tussenliggende jaren zijn opgekomen: ’The platforms and the access they provided to an ever-widening audience made popularity seem more easily attainable. For that reason achieving fame may have become less desirable and unique.’

De onderzoekers merkten wel een verschil tussen reality shows en fictieve shows. In het eerste type (zoals America’s Got Talent) speelden beroemd worden, imago, egoïsme, competitie, beslist willen winnen, pesten en bedrog nogal eens de boventoon. In het tweede type, waarvoor een speciaal script werd geschreven kwamen aardig zijn, behulpzaamheid en gemeenschapszin vaker voor.

(Bron: Jill Giardino & Caroline Fung, The Rise and Fall of Fame: Tracking the Landscape of Values Portrayed on Television from 1967 to 2017. University of California online, 1 maart 2021)

Deel III Hoofdstuk Waarden en idealen, Waar haal je waarden en idealen vandaan?

Selfies als signaal

    Vooral meisjes zijn dol op het posten van selfies. Daarmee lopen ze het gevaar dat anderen met hun beelden aan de haal gaan en ze in de criminele pornografie terecht komen. Zij hoeven geen naaktfoto’s van zichzelf te posten, het is een kleine moeite hun hoofd te monteren op bestaande pornografische plaatjes.

Maar de behoefte is groot. Volgens sommige psychologen omdat het hen helpt in hun zoektocht naar identiteit. 

Psychologen van de universiteit van Arizona  hebben de verschillende kanten van het selfie-fenomeen onderzocht. 278 meisjes tussen de veertien en zeventien jaar vulden vragenlijsten in over  wat zij noemen ‘selfie investment’:
Hoe vaak zij selfies deelden op social media.
Hoe lang ze bezig waren met het kiezen van welke foto wel, welke niet. 
Hoe vaak ze photoshop technieken gebruikten. 
Hoe lang ze dan met het bewerken bezig waren.

Daarnaast kregen ze een vragenlijst voorgelegd om te zien hoeveel zij in het algemeen zorgen hadden over hun uiterlijk. Ook de mate van hun ‘self-objectivation’  werd vastgesteld. Dat is de mate waarin je je bezig houdt met hoe anderen je zien, de mate waarin je probeert jezelf door de ogen van anderen te bekijken. Je gaat dan over jezelf denken als een extern object dat door buitenstaanders wordt bekeken en beoordeeld. Dat gaat ten koste van je innerlijke oriëntatie op hoe je je voelt, wat je kunt en weet, wat je zou willen doen enzovoort.

Er bleek een duidelijk verband tussen selfie investment en self objectivation.

Meisjes met een hoge score op self objectivation waren ook degenen die de meeste tijd in selfies investeerden, met kiezen en bewerken.

De conclusie van de onderzoekers is dat op zichzelf beschouwd ouders zich geen zorgen hoeven te maken als hun dochter selfies maakt en met vrienden en vriendinnen deelt, zolang de selfie investment binnen de perken blijft. Maar een hoge selfie investment – als het maken en bewerken van selfies een obsessie wordt – zou een signaal kunnen zijn dat het meisje tobt over haar uiterlijk. Op de langere duur kan dat leiden tot depressies en eetstoornissen. Daarmee is het dus een belangrijk signaal voor ouders.

Ook maakt het verschil of een meisje vooral portretten van zichzelf maakt of dat het om situaties gaat waarin zij zich bevindt en de focus dus niet op haar zelf ligt.

(Bron: Larissa Terán e.a. ‘But first let me take a selfie’: US adolescenten girls’ selfie activities, self objectivation, imaginary audience beliefs, and appearance concerns. Journal of Children and Media online, 28 November 2019.)

(Deel III Hoofdstuk Kenmerkende problemen Meisjes hebben het moeilijker)

Acne hoort er niet gewoon bij

 

    Jeugdpuistjes zijn een algemeen verschijnsel. Het gaat dan om af en toe hier en daar een pukkel in het gezicht. Erg genoeg als je als puber in de spiegel lijkt, maar ze trekken ook wel weer weg.

Acne, als gezicht, hals en schouders vol zitten is een ander verhaal. Dat gaat niet ‘zo maar’ weer over, ook al proberen goed bedoelende volwassenen daarmee troost te bieden. Huidarts Marc Nahuys gaf zijn voorlichtingsboekje dan ook de titel Acne vulgaris, zo gewoon is dat niet. Ook volwassenen zelf kunnen er zo na hun zestigste trouwens last van hebben. 

Acne wordt veroorzaakt door een overproductie van talg, onder invloed van hormonen. Meisjes kunnen er al in de bovenbouw van de basisschool last van krijgen, bij jongens begint het meestal aan het begin van de middelbare school. 

Uit allerlei onderzoek is duidelijke worden dat acne de kwaliteit van leven van kinderen en jongeren aantast. Wie op zoek gaat naar wetenschappelijke informatie komt niet alleen onderzoek uit westerse landen tegen, maar bijvoorbeeld ook uit Zuid Afrika, India en Nigeria. Overal lijden kinderen en jongeren onder deze huidaandoening.

In een recent Iers onderzoek onder 271 jonge patiënten werd nog weer eens duidelijk tot wat voor psychische problemen acne kan leiden. De bases daarvan zijn een laag zelfbeeld en een ondermijning van zelfvertrouwen. Zij worden eigenlijk niet zo zeer afgewezen door anderen – al komt dat zeker ook voor – zij voelen zich zelf in sociaal opzicht waardeloos. Dat, zoals de onderzoekers met enig understatement schrijven, acne ‘niet voorkomt in popcultuur, reclame en social media’ maakt dit gevoel alleen maar sterker. 

Dit leidt tot een lange lijst van symptomen: angsten, depressie, lichamelijke benauwdheid, slapeloosheid, hoofdpijn en buikklachten. Daarbij werd een significante correlatie gevonden tussen de ernst van de acne en de ernst van de symptomen.
Meisjes lijden (nog) meer dan jongens. 

Maar er is op twee fronten hoop.

In de eerste plaats beteren de social media hun leven en laten niet langer alleen maar gefotoshopte droombeelden zien: sinds juni van dit jaar bestaat op Instagram en Twitter #freethepimple, waarop foto’s en ervaringen worden uitgewisseld.

In de tweede plaats – en minstens zo belangrijk– is acne tegenwoordig heel goed te behandelen. Niet iedereen is daarvan op de hoogte, ook iedere huisarts niet. Het bovengenoemde boekje geeft daarover waardevolle informatie

(Bron: Jamie Davern & Aisling O’Donnell, Stigma prdicts health-related quality of life impairment, psychological distress, and somatic symptoms in acne sufferers. PLOS ONE, 13, 9, 2018)

(Marc Nahuijs: Acne vulgaris, zo gewoon is dat niet, Poiesz Uitgevers bv, Koog aan de Zaan, 2018)

(Deel III Hoofdstuk Van probleem naar stoornis)

 

Hoe gevaarlijk is dit, denk je?

    In het leven van alledag zijn er allerlei riskante situatie, waarbij je moet inschatten hóe riskant. Adolescenten hebben nogal eens de neiging het risico voor henzelf te onderschatten. Ze weten wel dat iets in het algemeen gevaarlijk is, maar ‘ik weet heus wel wat ik doe’. Het wordt wel de’ illusie van onkwetsbaarheid’ genoemd.
Een ander aspect van risicovol gedrag van jongeren is dat het sterker is als ze met elkaar zijn dan wanneer ze in hun eentje zijn. Alsof ze elkaar opjutten en overtuigen dat het ‘best kan’.
In een onlangs in Londen gehouden onderzoek bleek de invloed van jongeren onderling op dit punt het sterkst te zijn in de leeftijdsgroep van twaalf tot veertien.
Aan 563 bezoekers van het London Science Museum tussen 8 en 59 jaar werden 18 riskante situaties voorgelegd, zowel in beeld als mondeling. Met de muis moesten ze op het scherm op een schaal van 1 tot 10 aangeven hoe gevaarlijk zij dachten dat dit was. Bijvoorbeeld de straat oversteken terwijl je aan het smsen bent. Op een dak klimmen. Door rood fietsen. Geen gordel aan in de auto.
Onmiddellijk nadat ze een score hadden aangegeven, kregen ze heel kort het cijfer te zien van wat andere deelnemers aan het onderzoek zogenaamd aan die situatie hadden gegeven, hetzij volwassenen, hetzij tieners. Daarna moesten ze opnieuw een cijfer op de schaal aanklikken.
Kinderen tussen 8 en 11 vonden bij de eerste beoordeling situaties in het algemeen gevaarlijker –gemiddeld 6.2 – dan de ouderen. Hún inschalingen ontliepen elkaar niet veel – 12 tot 14: 5.6; 15 tot 18: 5.2; 19 tot 25: 5.1; 26-59: 5.5. Alle leeftijdsgroepen waren zich dus op gelijke wijze bewust van de risico’s, ook de jonge adolescenten.
Maar bij de tweede beoordeling waren interessante verschillen te zien. Alle leeftijdsgroepen werden daarbij beïnvloed door de cijfers die ze na hun eerste beoordeling te zien hadden gekregen van volwassenen of tieners. Zij pasten hun beoordeling aan in de richting van wat ze gezien hadden, omhoog, dan wel omlaag. Alleen nam die invloed per leeftijd gestaag af. Van 33 procent bij de 8 tot 11jarigen tot 7 procent bij 26 tot 59jarigen. Hoe ouder des te zekerder van de eigen mening.
Daarbij gold voor alle leeftijdsgroepen dat ze meer werden beïnvloed door de zogenaamde beoordeling van volwassenen dan door die van tieners. Behalve de groep van 12 tot 14. Die lieten zich het meest gelegen liggen aan het zogenaamde oordeel van hun leeftijdgenoten. Ook als die het risico lager inschatten  gingen zij daarin mee.
Bij interventieprogramma’s moet men volgens de onderzoekers daarmee rekening houden. Alleen wijzen op de gevaren werkt niet. Je moet inspelen op de groepsdynamiek.

(Bron: Lisa Knoll e.a. Social Influence on Risk Perception During Adolescence. Psychological Science online, 26 maart, 2015)

(Deel III Hoofdstuk Op zoek naar avontuur Illusie van onkwetsbaarheid)

Thuis en school

    Thuis een engel op school een bengel. Of omgekeerd. Een oud gezegde waarmee wordt aangegeven dat het gedrag van een kind afhankelijk is van de context. Dit leidt makkelijk tot misverstanden of zelfs onenigheid tussen ouders en leerkracht. Meester vertelt dat Max vaak een stoorzender in de klas is, ouders zeggen verontwaardigd dat dat dan aan zijn beleid moet liggen, want dat het thuis juist zo’n makkelijk ventje is. Of juf zegt dat Anna zo’n heerlijk kind is om in de klas te hebben en ouders vragen zich bedremmeld af wat of zij fout doen, want Anna is thuis vaak onhebbelijk.
Dit verschijnsel mag zich dan voordoen tijdens de basisschool-leeftijd, uit een onderzoek onder adolescenten blijkt het niet op te gaan voor het voortgezet onderwijs.
Ruim honderd jongeren tussen dertien en zeventien jaar hielden twee weken lang een dagboek bij waarin zij ook eventuele problemen thuis en op school opschreven en daarnaast  hoe zij zich die dag voelden. Hun ouders vulden dagelijks een vragenlijst in over het reilen en zeilen in het gezin die dag.
Uit die gegevens bleek dat problemen op school overslaan naar conflicten thuis. Soms de volgende dag, soms twee dagen later in een soort na-ijl effect. De oorzaak van deze ‘spill over’ was gelegen in de negatieve stemming waarin de betreffende jongere raakte. Door bijvoorbeeld een slecht cijfer of een berisping over een niet op tijd ingeleverd werkstuk raakte de jongere geïrriteerd en schoot daardoor thuis om het minste geringste uit zijn slof. Daardoor is dit verschijnsel ook sterker bij jongeren die sowieso neigen tot angst en somberheid.
Het omgekeerde gold ook: ruzie met ouders, daardoor in negatieve stemming en de volgende dag of de dag daarna problemen op school. Zo kan eenjongere makkelijk in een vicieuze cirkel terecht komen.
Wie een adolescent wil helpen daaruit te komen zou dus kunnen proberen samen te reconstrueren waarmee het is ‘begonnen’. Maar dat moet dan wel zo snel mogelijk, want anders is dat niet meer te achterhalen.

(Bron: Andella Timmons & Gayla Margolin: Family Conflict, Mood, and Adolescents’ Daily School Problems: Moderating Roles of Internalizing and Externalizing Symptoms. Child Development online, 23 oktober 2014)

Deel III Hoofdstuk Kenmerkende problemen Algemene psychosociale invloeden)

Lekker hard

    Scooters en andere gemotoriseerde tweewielers op het fietspad. Het blijkt een slechte combinatie te zijn. Zeker als op die scooters jonge mannen zitten. Ze rijden veel te hard en schieten fietsers al slalommend voorbij.  Het is geen Nederlands probleem.  Wat wel opvalt is dat in Nederland qua wetgeving zo weinig wordt gedaan met wat uit psychologisch onderzoek bekend is: tussen 18 en 24 jaar kunnen veel jongens en mannen zich in het verkeer niet anders dan risicovol gedragen, tenzij ze door strenge regels in het gareel worden gehouden. Ze kúnnen eenvoudigweg uit zichzelf niet voorzichtig zijn.
Het is de leeftijd waarop in hun hersenen het emotionele breingedeelte (het limbisch systeem) het rationele gedeelte (de frontale kwab) overheerst, vaak ook eerder volontwikkeld is. Kort door de bocht: het verlangen lekker hard te scheuren is sterker dan het verstandelijk kunnen inschatten van gevaar.  Bij de één is dit sterker te merken dan bij de ander en vooral bij jongens die van nature toch al geneigd zijn tot risicovol gedrag kan dit tot ongelukken leiden.
In 2012 startte in Noorwegen in samenwerking met Finland het zogeheten Neurodriving Project, gefinancierd door de verkeersministeries in beide landen.  Het onderzoek wordt uitgevoerd door SINTEF,  het grootste, onafhankelijke Instituut voor (Toegepast) Wetenschappelijk Onderzoek in Scandinavië, dat al jarenlang het gedrag van jonge verkeersdeelnemers onderzoekt.
Van één zo’n onderzoek werd onlangs verslag gedaan gedaan. Vooraf werd van een groep jonge mannen vastgesteld waar zij wat betreft hun gedrag in het algemeen zaten op de schaal voorzichtig- gevaarlijk. Daaruit werden 17 risico-nemers en 17 voorzichtigen geselecteerd, van wie hersenscans werden gemaakt terwijl ze deelnamen aan gesimuleerde autoraces op een videoscherm. Het doel was winnen, maar de snelheden lagen vast. Het enige wat de spelers bij ieder nieuw parcours zelf konden bepalen was stoppen of doorrijden bij twintig kruispunten waar het licht steeds op oranje sprong.  Ze konden er soms net doorschieten, maar de kans op een botsing met het oranje licht was groot.  Als dat gebeurde moesten ze zes seconden wachten voor ze verder konden.  Als ze stopten voor oranje, duurde het drie seconden voor het licht groen werd en ze weer door konden. Rationeel gezien was de kans op de snelste tijd dus het grootst als je steeds rustig wachtte op groen. Maar ja.
Op de scans was af te lezen wat er in de hoofden gebeurde bij ieder kruispunt. Bij allen was er ‘emotionele activiteit’ in de hersenen bij het naderen van het kruispunt. Bij de voorzichtigen vervolgens ook activiteit in de frontale lob. Zoals een onderzoeker zei: “Je ziet ze bijna denken, ‘aha, wat ga ik nu doen?’” De risicovollen lieten zo’n dilemma niet zien. Ze waren zo emotioneel gefocust op winnen dat ze doordenderden, vaker op oranje botsten en dus meer tijd nodig hadden voor een parcours. Het frontale systeem kwam niet aan bod.

(Bron: Åse Dragland:  Young motorists lack selfcontrol. SINTEF Research News 4 april, 2014)

(Deel III Hoofdstuk  Op zoek naar avontuur Risico als jeugdige levensstijl)

De hond als therapeut

    Lindsay Ellsworth heeft aan de Washington State University een origineel onderwerp gekozen voor haar afstudeerwerkstuk. Iedere week (hoeveel weken staat jammer genoeg niet in het verslag van de universiteit) ging zij op vrijdagmiddag met vier honden uit een asiel – niet altijd dezelfde – naar een instelling waar jongens werden behandeld wegens onder meer depressie, post traumatische stress en verslavingsproblematiek.
Steeds waren acht jongens aan de beurt. Vier gingen naar het gebruikelijke ontspanningsprogramma met biljart, basketbal of videogames. Vier kregen elk een hond om mee te spelen, te voeren en te borstelen.
Lindsay met hond Mocha
Zowel voor als na vulden de jongeren een standaardtest (de PANAX-X) in waarmee zij op een schaal van één tot vijf van zestig stemmingsbeschrijvingen aangaven hoe zij zich voelden. De jongens die met de honden bezig waren geweest gaven zichzelf na afloop hogere waarden dan vooraf op stemmingen als vrolijk, rustig en aardig voor anderen, ze vonden dat ze meer open stonden voor positieve emoties en de waarden voor alle
beschrijvingen die iets met droefheid te maken hadden waren gezakt. Het viel op hoe kalm de jongens waren in de omgang met de honden, zonder de gebruikelijk uitbarstingen van hyperactiviteit. “Een verschil van dag en nacht” volgens de onderzoekster.
De jongens werd ook gevraagd op te schrijven wat zij het fijnst vonden aan het bezig zijn met de honden. In hun antwoorden waren ‘lief zijn’ voor de hond en ‘even niet denken aan narigheid’ weerkerende thema’s.
De directeur van de instelling denkt dat het effect zo gunstig is omdat de jongens in de simpele taken die ze met de hond uitvoeren en waarop de hond zo positief reageert het gevoel krijgen dat ze vat hebben op hun eigen gedrag. Terwijl hun dagelijkse leven vaak een voor hen niet meer te hanteren emotionele en praktische chaos is. Als het om jongens met verslavingsproblemen gaat veronderstelt Lindsay Elsworth dat bij hen dopamine in de hersenen op een natuurlijke manier vrijkomt door de positieve interactie met de honden. Een neurotransmitter die een grote rol speelt bij het ervaren van genot, blijdschap en welzijn. Door het gebruik van drugs raakt de normale dopaminehuishouding verstoord.

(Bron: Washinton State University online, 3 juni, 2013)

(Deel III Hoofdstuk Van probleem naar stoornis)

Intelligentie en schoolresultaten

    Hoe is het mogelijk dat leerlingen met eenzelfde intelligentie toch zo verschillend kunnen presteren op school? In een Zweeds onderzoek werd een verklaring gevonden in persoonlijkheidseigenschappen. Het ging daarbij om de eigenschappen zoals die worden omschreven in de tegenstellingsparen in de theorie van de zogeheten Big Five: Emotioneel stabiel-Emotioneel labiel; Introvert-Extravert; Aardig-Onaangenaam; Zorgvuldig-Onzorgvuldig; Ideeënrijk-Ideeënarm.
Aan 476 leerlingen van zestien jaar werd zowel een intelligentietest als een Big Five-test afgenomen. Na drie jaar werden hun schoolresultaten vergeleken. Degenen die hoog hadden gescoord op Zorgvuldig hadden in het algemeen de beste resultaten. Dat is niet zo verwonderlijk, want daar vallen gedragingen onder als: taken op tijd inleveren, huiswerk maken, geconcentreerd werken.
Meisjes scoren in het algemeen hoger op Zorgvuldig dan jongens en dat verklaart volgens de onderzoekers dan ook hun betere schoolresultaten. Net als hun in het algemeen grotere gevoel van onzekerheid (vallend onder Emotioneel labiel). Ook dat maakt dat ze beter hun best doen. Zoals de Zweedse onderzoekers het wat dramatisch formuleren: “Ons schoolsysteem bevoordeelt leerlingen die worden gedreven door angst.”
Volgens hen worden intelligente jongens juist gedreven door nieuwsgierigeid en zoeken naar nieuwe ervaringen (vallend onder Ideeënrijk). Zij zijn op een doorsnee Zweedse school in het nadeel, want daar speelt het lesrooster niet op in.
Het is dan ook interessant dat bleek dat bij jongens hoge zorgvuldigheid compenseerde voor lagere intelligentie. Zulke jongens haalden betere resultaten dan onzorgvuldige jongens, ook al waren die intelligenter. 
In het algemeen waren de schoolresultaten van Introverte types beter dan van de extraverte,
doordat, zoals de onderzoekers denken, die Extraverte - en dat zijn vaker jongens - veel meer worden afgeleid door al het sociale rumoer om hen heen. 
Wie jongens bij de les wil houden moet hen dus gestructureerd begeleiden om hen de zorgvuldigheid te bieden die zij uit zichzelf niet hebben, en tijdens die begeleiding afschermen van een overvloed aan sociale prikkels.

(Bron: Pia Rosander & Martin Backnstrom. The unique contributing of learning approaches to academic performance, after controlling for IQ and personality: Are there gender differences?  Learning and Individual Differences, 22, 6, 2012)

(Deel III Hoofdstuk Een eigen persoonlijkheid Het vijffactorenmodel)

Power worteltjes

    Of het in Nederland net zo goed zou werken als in Amerika valt te bezien, maar het is te proberen. Brian Wansink is daar één van de wetenschappers die willen achterhalen waarom het zo moeilijk is te zorgen dat mensen gezond eten. Eén van zijn laatste experimenten betrof kinderen. Hij ging uit van drie groentes, die zij in het algemeen niet lekker vinden, maar die wel geregeld op het menu staan van de schoolkantines: broccoli, sperciebonen en worteltjes. Ze blijven meestal onaangeroerd in de schalen liggen.
Wansink gaf ze coole namen.  De worteltjes bijvoorbeeld werden X-ray Vision Carrots.  Aan 147 kinderen (tussen 8 en 11 jaar) in vijf schoolkantines liet hij de keus op drie achtereenvolgende dagen. Op de eerste en de derde dag lagen de worteltjes zonder meer op de dienschaal. Op de tweede dag stond er òf een bordje bij met ‘X-ray Vision Carrots’ òf een bordje met ‘Groente van de dag’. Als er niks bij stond schepte 35 procent worteltjes op, bij groente van de dag 32 procent en bij de X-ray Vision Carrots 66 procent.
Aan een tweede experiment deden alle 1552 leerlingen mee van twee basisscholen in eenzelfde buurt. Ze werden twee maanden gevolgd in hun eetgedrag wat betreft X-ray Vision Carrots, Tiny Tasty Tree Tops (broccoli) en Silly Dilly Green Beans (sperciebonen).
De eerste maand werden de groentes op beide scholen naamloos opgediend. In de tweede maand bleef dat op de ene school zo, terwijl op de andere de drie coole namen werden gebruikt. De resultaten waren overduidelijk. In de tweede maand aten de leerlingen van de school waar de nieuwe namen werden gebruikt  vergeleken met de eerste maand twee keer zo veel van de drie groentes. Op de andere nog maar 16 procent.

(Bron: Brian Wansink e.a. Attractive Names Sustain Increased Vegetable Intake in Schools. Preventive Medicine, 55, 4, 2012)

Van vaders leer je doorzetten

    Doorzettingsvermogen is een belangrijke eigenschap in de adolescentie. Voor school moet je hard werken, terwijl er zoveel leuke afleidingen zijn. In het algemeen wordt doorzettingsvermogen gezien als een persoonlijkheidseigenschap waarin aanleg weliswaar een belangrijke rol speelt, maar waar de opvoedingsstijl van de ouders en het voorbeeld dat zij voorleven minstens zo veel invloed hebben.
In onlangs gepubliceerde onderzoeksresultaten bleek met name de vader op dit punt een invloedrijke rol te spelen. Het betreft een Amerikaans longitudinaal onderzoek dat loopt sinds 2007, waarbij 700 gezinnen zijn betrokken met twee ouders en adolescente kinderen. Zij worden op allerlei manier gevolgd in hun ontwikkeling. De samenstelling is etnisch en socio-economisch gemengd.
In een deelonderzoek onder 325 gezinnen met kinderen tussen elf en veertien jaar werd aan ouders vragen gesteld als ‘Als uw dochter aan iets begint, maakt ze dat dan ook af?’ ‘Als uw zoon zich iets ten doel heeft gesteld, gaat hij daar dan ook voor?’  Kinderen die volgens hun ouders zo’n instelling hadden, bleken vaker vaders te hebben met een duidelijke, zogenaamd autoritatieve opvoedingsstijl, die niet moet worden verward met een autoritaire stijl. Zo’n stijl heeft drie basiskenmerken: kinderen voelen warmte en liefde bij hun vader; bij regels geeft hij altijd een redelijke uitleg; wat kinderen zelf kunnen doen en beslissen mogen ze van hem ook.
(Tussen de opvoedingsstijl van de moeder en doorzettingsvermogen werd geen verband geconstateerd, maar men wil hun rol op dit punt in eenoudergezinnen verder onderzoeken).
52 procent van de vaders had uitgesproken deze stijl en kennelijk nemen kinderen dan zijn aansporingen ter harte en ontwikkelden ze in de loop van de tijd significant vaker doorzettingsvermogen. En dat leidde dan weer tot betere schoolresultaten en minder jeugddelinquentie dan bij kinderen zonder deze eigenschap.

(Bron: Laura Padilla-Walker & Randal Day: Persistence is learned from fathers. Brigham Young University News Release, june 14, 2012)

(Deel III Hoofdstuk Een eigen persoonlijkheid Het vijf-factorenmodel; Hoofdstuk Ouders en thuis Opvoedingsstijl)